بهترین راه برای تمایز میان این سه گروه توجه به امکانات و قیمت آنها است. اگر یک گوشی تنها می‌تواند تماس تلفنی برقرار کرده، پیام کوتاه ارسال کند و چیزهای کمی در همین حد، این یک موبایل‌فون است؛ یعنی یک تلفن همراه ساده با قابلیت‌های ابتدایی. اگر این گوشی یک دوربین با مگاپیکسل بالا داشته باشد و امکان ویرایش اسناد آفیس و تصویر را برای شما فراهم کند، این یک اسمارت‌فون (Smart Phone) یا گوشی هوشمند است. هر چیزی که بین اینها بود، احتمالا یک فیچرفون (Feature Phone) است؛ یعنی یک تلفن همراه معمولی با قابلیت‌های گوناگون و نیمه پیشرفته.
Mobile Phone: تلفن همراه ساده با قابلیت‌های ابتدایی
این گوشی‌ها معمولا ارزان‌ترین گوشی‌های بازار هستند. یک نمونه بارز از این خانواده Nokia 100 است. وقتی یک گوشی امکانات پیشرفته‌ای ندارد، تنها چیزی که دارد، عمر طولانی باتری است. مثلا این گوشی ۸۴۰ ساعت در حالت استندبای و بیش از یک ماه در حالت مکالمه دوام می‌آورد. تلفن‌های همراه ساده برای کارهای ضروری و مهم هستند تا بتوانید با آنها تماس تلفنی برقرار کنید یا پیام کوتاه ارسال کنید. علاوه بر قیمت ارزان، یکی از دلایل اصلی این مدل‌ها این است که در کشورهایی نظیر افریقا به علت دوام زیاد و طراحی ضد گرد و غبار رواج بیشتری دارند.
Feature Phone: گوشی‌هایی معمولی با امکاناتی نیمه پیشرفته
جایگاه این گوشی‌ها در میان گوشی‌های ساده و هوشمند همیشه مورد بحث بوده است. گوشی‌های معمولی امکانات زیادی دارند و نسبت به گوشی‌های ساده بسیار پیشرفته‌تر هستند، اما نه آنقدر پیشرفته که یک گوشی هوشمند به حساب بیایند. گاهی اوقات این گوشی‌ها دوربین‌هایی با مگاپیکسل بالا دارند، می‌توان بر روی آنها برنامه نصب کرد، بازی دانلود کرد و مرورگر وب برای گشت زدن در اینترنت دارند. گوشی‌هایNokia Asha 305، Nokia Asha 306، Nokia Asha 311 از فیچرفون‌ها یا گوشی‌های معمولی هستند.
این نمونه‌های خاصی که ذکر کردیم بسیار به گوشی هوشمند نزدیک هستند و به قول برخی مردم اینها هم هوشمند هستند. اما ما در اینجا ترجیح می‌دهیم تعریفی که ویکی‌پدیا از یک گوشی هوشمند دارد را ارائه دهیم: یک گوشی هوشمند، تلفن همراهی است که بر پایه پلت‌فرم محاسباتی موبایل ساخته می‌شود و توانایی‌های محاسباتی و ارتباطی آن پیشرفته‌تر از یک فیچرفون یا گوشی معمولی است.
البته این تعریف کمی هم مشکل دارد. کلمه “پیشرفته‌تر” هر سال تغییر می‌کند. ۱۰ سال پیش، کافی بود یک گوشی برنامه تقویم داشته باشد تا وارد خانواده هوشمندها شود. اما امروز تقریبا چیزی نمانده که گوشی‌های معمولی هم به قابلیت ضبط ویدئوی HD و مرورگر واقعیت مجازی تجهیز شوند. به گفته کارشناسان، گوشی‌های معمولی برای کسانی مناسب هستند که کارایی‌هایی بیشتر از برقراری تماس تلفنی می‌خواهند، اما نمی‌خواهند پول زیادی بابت خرید گوشی هوشمند که پر از قابلیت‌هایی پیشرفته هستند هزینه کنند. اینها گوشی‌های متوسطِ خوب و راضی‌کننده‌ای هستند.
Smart Phone: گوشی هوشمند با امکانات پیشرفته
همان‌طور که گفتیم گوشی هوشمند یا اسمارت‌فون یک گوشی مجهز به جدیدترین فناوری‌های روز است. گوشی‌های هوشمند کنونی می‌توانند تصاویری با وضوح بالا ثبت کنند که شما بتوانید آنها را مستقیما از طریق گوشی ویرایش کنید. شما می‌توانید اسناد آفیس ایجاد کنید و آنها را ویرایش کرده و در کلاود (Cloud) آپلود کنید. گوشی‌های هوشمند از GPS برای پیدا کردن مسیر در سراسر جهان برخوردارند و علاوه بر اینها قابلیت‌های دیگری نیز دارند.
گوشی Nokia Lumia 900 نمونه بارز یک گوشی هوشمند است که به زیبایی و با مهارت طراحی و ساخته شده و بیشتر احتیاجات شما را با هر نیت و هدفی به عنوان یک موبایل‌کامپیوتر برآورده می‌کند. بیشتر مردم سفر به تلفن همراه را از موبایل‌های ساده شروع می‌کنند. زیرا راهی مناسب برای ورود به دنیای فناوری است. سپس، بعد از گذشت چند وقت، اطمینان و علاقه آنها بیشتر می‌شود و آن وقت زمانی می‌رسد که به گوشی‌های فیچرفون یا معمولی ارتقا پیدا کنند. از اینجا به بعد، دیگر همه به سمت گوشی‌های هوشمند نمی‌روند، زیرا قابلیت‌های گوشی‌های معمولی هم زیاد است.
اگرچه کسانی که گوشی‌هایشان به هوشمند ارتقاء پیدا می‌کند، بیشتر با چیزهایی در ارتباط هستند که برایشان مهم است. چیزهای مهم می‌تواند ارتباط با دوستان و خانواده در شبکه‌های اجتماعی باشند یا به‌روز ماندن و اطلاع از آخرین اخبار در سراسر دنیا یا شکست موجودات فضایی و عجیب و غریب در دنیای بازی‌های آنلاین.